Hành trình chấm dứt nuôi gấu ở Việt Nam sắp cán đích
Sau gần 20 năm nỗ lực không ngừng nghỉ, số lượng gấu bị nuôi nhốt đã giảm 95% từ khoảng 4.000 cá thể năm 2005 còn 192 cá thể tại 60 trại gấu tính đến hết tháng 8/2024. Hành trình gian nan này sắp cán đích.


Việt Nam là nơi phân bổ tự nhiên của 2 loài bong da truc tiep ngoai hang anh: bong da truc tiep ngoai hang anh ngựa và bong da truc tiep ngoai hang anh chó. Cả 2 loài bong da truc tiep ngoai hang anh này đều được pháp luật bảo vệ ở cấp độ cao nhất và được liệt kê trong Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ . Ảnh: ENV
Hiện có 46/63 tỉnh thành không còn bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt lấy mật
Tại sự kiện, bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) cho biết, sau gần 20 năm nỗ lực không ngừng nghỉ, số lượng bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt đã giảm 95% từ khoảng 4.000 cá thể năm 2005 còn 192 cá thể tại 60 trại bong da truc tiep ngoai hang anh tính đến hết tháng 8/2024. Hiện có 46/63 tỉnh thành không còn bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt lấy mật.
Các tỉnh thành còn bong da truc tiep ngoai hang anh nuôi nhốt tại Việt Nam (bao gồm cả những tỉnh thành chỉ còn bong da truc tiep ngoai hang anh tại các cơ sở du lịch sinh thái hoặc vườn thú) như: Hà Nội (94 cá thể), Nghệ An (16 cá thể), Đồng Nai (17 cá thể), Thành phố Hồ Chí Minh (10 cá thể).
Theo bà Bùi Thị Hà, Cục Kiểm lâm và Chi cục Kiểm lâm các tỉnh, thành phố trên cả nước đóng vai trò quan trọng trong việc loại bỏ dần hoạt động nuôi bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật thông qua các hoạt động đăng ký, gắn chíp, thường xuyên theo dõi số bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt cũng như đảm bảo hiệu quả thực thi pháp luật về bảo vệ bong da truc tiep ngoai hang anh.
Một số ví dụ điển hình như: cán bộ Chi cục Kiểm lâm tỉnh Lâm Đồng nỗ lực bền bỉ trong việc thuyết phục các chủ bong da truc tiep ngoai hang anh chuyển giao bong da truc tiep ngoai hang anh, đưa Lâm Đồng trở thành một trong những tỉnh thành đầu tiên không còn tình trạng nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật; Hay, với quyết tâm cao độ, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Bình Dương đã rất xuất sắc vận động chủ nuôi chuyển giao thành công 94 cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh từ các trại bong da truc tiep ngoai hang anh đến trung tâm cứu hộ...
Hà Nội vẫn là địa phương có số lượng bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt nhiều nhất cả nước
Trong khi đó, Hà Nội vẫn là địa phương có số lượng bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt nhiều nhất cả nước, chiếm khoảng 49% tổng số bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt hiện nay tại Việt Nam.
Thời gian gần đây, ENV đã ghi nhận một số chuyển biến tích cực tại Hà Nội trong công tác giám sát, thực thi pháp luật cũng như tuyên truyền, khuyến khích người dân tự nguyện chuyển giao bong da truc tiep ngoai hang anh.
Tuy nhiên, cơ quan chức năng thành phố Hà Nội cần tiến hành những biện pháp quyết liệt hơn để thực sự chấm dứt được tình trạng nuôi bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật trên địa bàn thủ đô nói riêng và toàn quốc nói chung.
Theo ghi nhận của ENV từ 2020-2024, có 1.829 vụ vi phạm về bong da truc tiep ngoai hang anh. Từ năm 2005 đến tháng 6/2024 ENV đã ghi nhận các cơ quan chức năng phát hiện và bắt giữ 90 vụ vi phạm với tổng số 144 cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh còn sống, 186 vụ thu giữ các bộ phận và sản phẩm từ bong da truc tiep ngoai hang anh có đối tượng bị bắt giữ, 145 vụ đã được đưa ra xét xử, trong đó, số vụ án có đối tượng bị áp dụng hình phạt tù là 37%, mức án tù trung bình cho một đối tượng phạm tội về bong da truc tiep ngoai hang anh giai đoạn 2010-2024 là 2,2 năm tù.
Cần nỗ lực khuyến khích các chủ bong da truc tiep ngoai hang anh còn lại tự nguyện chuyển giao bong da truc tiep ngoai hang anh cho Nhà nước
Các cơ quan chức năng, đặc biệt là tại Hà Nội có thể triển khai một số hoạt động để mang lại hiệu quả tích cực hơn, bao gồm: Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát các cơ sở nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh, kịp thời phát hiện và xử lý những trường hợp nuôi nhốt, buôn bán trái phép bong da truc tiep ngoai hang anh, mật bong da truc tiep ngoai hang anh và các sản phẩm, bộ phận từ bong da truc tiep ngoai hang anh.
Các cơ quan chức năng cũng cần nỗ lực khuyến khích các chủ bong da truc tiep ngoai hang anh còn lại tự nguyện chuyển giao bong da truc tiep ngoai hang anh cho Nhà nước mà không cần "bồi thường".
Các cơ quan thực thi pháp luật cũng cần kịp thời xử lý những hoạt động quảng cáo, buôn bán trái phép bong da truc tiep ngoai hang anh, mật bong da truc tiep ngoai hang anh và sản phẩm, bộ phận khác từ bong da truc tiep ngoai hang anh đang phát triển mạnh mẽ trên internet, đặc biệt là thông qua các mạng xã hội như Facebook.
Phó Giám đốc ENV cho rằng, hoạt động nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật tại Việt Nam đang dần đi đến hồi kết. Để đẩy nhanh quá trình chấm dứt nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật – hoạt động đã làm suy giảm đáng kể quần thể bong da truc tiep ngoai hang anh hoang dã tại Việt Nam – các tỉnh thành còn bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt cần hành động nhanh chóng và quyết liệt hơn.

Theo pháp luật hiện hành, các hành vi quảng cáo, nuôi nhốt, tàng trữ và buôn bán trái phép cá thể, bộ phận hoặc sản phẩm của 2 loài bong da truc tiep ngoai hang anh (bong da truc tiep ngoai hang anh ngựa, bong da truc tiep ngoai hang anh chó) đều là vi phạm pháp luật có thể bị xử phạt hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt lên đến 15 năm tù đối với cá nhân. Ảnh: ENV.
Công tác thuyết phục chủ nuôi chuyển giao bong da truc tiep ngoai hang anh tuy rất khó khăn, nhưng với quyết tâm cao, ENV tin rằng tất cả các tỉnh thành đều có thể thành công. Để đẩy nhanh việc chấm dứt triệt để tình trạng nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật bong da truc tiep ngoai hang anh tàn nhẫn và bất hợp pháp, 17 tỉnh thành còn có bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt cần nhanh chóng có giải pháp chuyển giao toàn bộ 192 cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh còn lại đến các trung tâm cứu hộ, bảo tồn phù hợp.
"Tất cả các cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh nuôi lấy mật tại Việt Nam đều bị săn bắt trái phép từ tự nhiên. Vì vậy, dù áp dụng các quy định cũ của pháp luật thì các cá thể này cũng đều có thể bị tịch thu. Thậm chí, trong nhiều trường hợp, chủ bong da truc tiep ngoai hang anh còn có thể bị xử lý hình sự. Đến nay, sau gần 20 năm kể từ khi Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn hợp tác với Tổ chức Bảo vệ động vật thế giới cam kết chấm dứt tình trạng nuôi bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật, cùng với nhiều nỗ lực và sự đầu tư về sức lực, thời gian, tiền bạc, hành trình gian nan này mới dần đi đến hồi kết" – bà Bùi Thị Hà chia sẻ.

Bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV) cho rằng, chặng đường chấm dứt hoạt động nuôi bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật vẫn không thể kết thúc nếu thị trường tiêu thụ mật bong da truc tiep ngoai hang anh vẫn còn tồn tại, tuy nhiên, điều đáng mừng là quan điểm và niềm tin của thế hệ trẻ đã có nhiều đổi mới, phù hợp với quan điểm chung về bảo vệ động vật hoang dã.
Thông tin từ ENV cho biết, năm 2005, sau khi phát hiện khoảng 4.000 cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh bị nuôi nhốt lấy mật trên cả nước, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã phối hợp với Tổ chức Bảo vệ Động vật Thế giới (WAP) thực hiện một chiến dịch nhằm từng bước xóa bỏ tình trạng này.
Ngay từ bước khởi đầu, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã ban hành Quyết định 02/2005/QĐ-BNN về quản lý bong da truc tiep ngoai hang anh nuôi nhốt. Theo đó, tất cả các cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh đang bị nuôi nhốt phải được gắn chíp điện tử để nhận dạng và quản lý. Các cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh không có đăng ký, gắn chíp sẽ bị tịch thu. Hoạt động đăng ký quản lý và gắn chíp bong da truc tiep ngoai hang anh đã được hoàn thành vào năm 2006.
Với sự hỗ trợ từ Tổ chức Bảo vệ động vật thế giới, ENV đã triển khai mạnh mẽ các chương trình nâng cao nhận thức nhằm giảm thiểu nhu cầu tiêu thụ mật bong da truc tiep ngoai hang anh trên phạm vi toàn quốc. Nhiều phim ngắn được phát sóng rộng rãi trên các kênh truyền hình; các thông điệp về bảo vệ bong da truc tiep ngoai hang anh cũng được chia sẻ trên đài phát thanh, biển quảng cáo, và hàng trăm buổi tọa đàm tại các trường đại học, sự kiện cộng đồng được tổ chức trên toàn quốc. Cùng với đó, ENV kêu gọi nhiều nghệ sĩ nổi tiếng cùng lên tiếng khuyến khích cộng đồng không tiêu thụ mật bong da truc tiep ngoai hang anh để chấm dứt tình trạng nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật.
Gần 20 năm qua, chiến dịch chấm dứt tình trạng nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật với sự tham gia của Trung tâm Giáo dục Thiên nhiên (ENV), Tổ chức Động vật Châu Á (AAF), Tổ chức Four Paws và Free The Bears đã đồng hành trong công tác cứu hộ bong da truc tiep ngoai hang anh, hỗ trợ các cơ quan thực thi pháp luật xử lý vi phạm về bong da truc tiep ngoai hang anh, giảm thiểu nhu cầu tiêu thụ mật bong da truc tiep ngoai hang anh và kêu gọi các chủ bong da truc tiep ngoai hang anh tự nguyện chuyển giao bong da truc tiep ngoai hang anh đến các trung tâm cứu hộ.
Theo đánh giá của tổ chức Bảo vệ Động vật Thế giới (WAP), ở Việt Nam, việc đăng ký và gắn chíp cho các cá thể bong da truc tiep ngoai hang anh là một trong những bước quan trọng đầu tiên được thực hiện vào năm 2005. Dù đây là một hành trình rất dài và gian nan, nhưng cũng tương tự như nhiều đơn vị, cá nhân khác, hoạt động nuôi nhốt bong da truc tiep ngoai hang anh lấy mật sẽ sớm bị xóa bỏ hoàn toàn tại Việt Nam.
Bình luận
Thông báo
Bạn đã gửi thành công.
Đăng nhập để tham gia bình luận
Đăng nhập với
Facebook Google